Wstęp

do polskiego przekładu tekstu:


Daśabhumika-vibhasa
Traktat o Dziesięciu Stopniach

Arya Nagardżuny


Dokonanego na podstawie wersji angielskiej tłumaczenia z japońskiego
dokonanego przez Hisao Inagaki
i wydanego przez uniwersytet buddyjski Ryukoku Gakkai
pod tytułem: „Nagarjuna's Discourse on the Ten Stages”.
Polski przekład: Kanzen.



Ze względu na trudności z szybkim wydawaniem ważnych i cennych tekstów nauk Dharmy, postanowiłem udostępniać je w formie kontynuowanego cały czas tłumaczenia. Oznacza to, iż w miarę postępu pracy objętość tekstu na stronie internetowej będzie się cały czas powiększać z taką szybkością, z jaką będzie postępować praca nad samym tłumaczeniem.

Oczywiście jest to narażone na niski profesjonalizm tłumaczeń, ale główną motywacją, jest możliwość dostępu do tego typu tekstów osobom poważnie zainteresowanym naukami Dharmy i praktyką Dharmy.

Za wszystkie błędy i niedociągnięcia oraz brak postępu w pracy odpowiedzialny jest wyłącznie tłumacz.

Ponad to, ukazywanie się tego typu nauk będzie również stymulować i prowokować do zainteresowania się poważnymi naukami, pochodzącymi od prawdziwych i rzeczywistych autorytetów.

Tak więc by ułatwić dostęp do oryginalnych nauk Dharmy, prezentuję to tłumaczenie biorąc pełną odpowiedzialność.

Oby przyniosło to pożytek wszystkim
szczerze poszukującym
nauk Dharmy!



Opis tekstu i jego miejsce w tradycji nauk i praktyki Dharmy.


Daśabhumika - vibhasa jest dziełem Wielkiego Bodhisattwy Arya Nagardżuny. Jest to jego komentarz do Sutry Dziesięciu Stopni - Daśabhumika Sutra - która jest częścią Awatamsaki Sutry.

W chińskim tłumaczeniu tekstu dokonanym przez Kumaradziwę [lata: 344 - 413], prezentacja Nagardżuny zaczyna się pierwszym stopniem Bodhisattwy i kończy się w połowie drugiego stopnia. Tekst ten nie istnieje w żadnej oryginalnej sanskryckiej formie, ani też w tłumaczeniu tybetańskim. Jest więc jednym z wyjątków, które zachowały się tylko w Japonii i w Chinach. Kumaradziwa opierał się na ustnym przekazie indyjskiego mnicha Buddhayaśas, który tylko tyle wyrecytował z pamięci, i dzisiaj trudno stwierdzić czy tylko tyle zapamiętał, czy też miał jakiś powód, by nie przekazać całości. Właściwy tekst składa się z 35 rozdziałów i zajmuje ponad sto stron Tripitaki Taisho Daizokyo [jeden z najobszerniejszych kanonów buddyjskich wydany w Japonii w latach 20-tych XX w.]. W języku polskim byłoby to ok. 500 stron zwartego druku.

Można sobie tylko wyobrazić, jakiej objętości była pełna i oryginalna praca Wielkiego Nagardżuny. Na szczęście, każdy z istniejących rozdziałów, zakończony jest wierszowanym podsumowaniem i ten zbiór składa się z 900 wierszy, będąc łatwiejszym do czytania i studiowania. Z tej właśnie wersji jest zrobione polskie tłumaczenie.

Oczywiście pojawia się chęć przeczytania całości oryginału, ale uważam, że cennym będzie udostępnienie tego, co można na razie udostępnić. Dobrą informacją jest to, iż nie tylko pełny tekst Daśabhumika - vibhasa, ale cała oryginalna Tripitaka Taisho Daizokyo znajduje się w Książnicy Pomorskiej, w Szczecinie. Jest to więc wyzwanie dla wszystkich tłumaczy.

Jak to zostało napisane na początku, Daśabhumika - vibhasa jest komentarzem do Daśabhumika Sutry, będącej częścią największej sutry tradycji Mahajany - Awatamsaki Sutry. Na naukach tej sutry, oparta jest szkoła Awatamsaki, która wyłoniła się w Chinach i znana jest w Japonii pod nazwą Kegon - shu. Zgodnie z tradycją tej szkoły Nagardżuna, gdy przebywał w pałacu Nagów, widział trzy wersje sutry: wielką, średnią i małą.

Pierwsze dwie wersje były bardzo obszerne i przyniósł ze sobą do świata ludzi tylko krótką wersję w stu tysiącach wierszy. Jednak, nawet ta wersja zaginęła i do Chin i Japonii przekazano skróconą wersję tekstu, w trzydziestu sześciu tysiącach wierszy. Angielskie wydanie w tłumaczeniu Thomasa Cleary liczy sobie ok. 1500 stron zwartego druku. Po angielsku znany jest komentarz do Awatamsaki napisany przez chińskiego mnicha Hsuan Hua i wydany w Mieście Dziesięciu Tysięcy Buddhów w Kalifornii.

Nauki Awatamsaki są wyjątkowe i jednym z bardziej nagłaśnianych w różnych publikacjach doktryn, jest nauka o Sieci Indry. Nie sposób podsumować skrótowo nauk zawartych w tej sutrze, ponieważ jest ich niezmiernie wiele i stanowią podstawę dla wielu praktyk jawnych i tajemnych. Inną istotną nauką tej sutry, są doktryny o Tathagatagharbie.

W Chinach i Japonii Awatamsaka odgrywała wielką rolę, nie tylko w samej szkole Awatamsaki [chiń. Hua-yen, jap. Kegon - shu], ale również w naukach i praktykach innych szkół, jak np. Zen. W Chinach te dwie szkoły połączyły się ze sobą, a raczej Awatamsaka została wchłonięta przez różne linie Zen i utraciła swoje niezależne istnienie. Wielcy nauczyciele i patriarchowie obydwu szkół byli niejednokrotnie prawomocnymi nauczycielami obydwu tradycji jednocześnie. Ostatecznie ta bliskość mogła przyczynić się do połączenia obydwu tradycji, ale patrząc w rozróżniający sposób na ów fakt, musimy przyznać, że szkoła Awatamsaki utraciła w Chinach swoją odrębną tożsamość.

Inna sytuacja była w Japonii. Po przeniesieniu tradycji Awatamsaki, w tym przypadku Kegon, na wyspy japońskie już na samym początku rozprzestrzeniania się nauk Dharmy w Japonii od szóstego wieku, nie tylko uzyskała niezależność jako odrębna szkoła, ale przetrwała w takiej formie do dnia dzisiejszego.

W Japonii nauki i praktyki Awatamsaki nie tylko są wyraźnie różne od Zen i innych tradycji, ale stanowią linię niezależnego przekazu, skupioną głównie wokół bardzo ezoterycznych praktyk należących do tradycji wadżrajany. Wielki święty buddyjski z ósmego wieku i założyciel szkoły Shingon tj. japońskiej formy Wadżrajany - Kukai, znany również jako Kobo Daishi, przed swoją podróżą do Chin, gdzie został spadkobiercą tajemnych tantr w linii Wadżrabodhi [Vajrabodhi], praktykował w głównym klasztorze Kegon w Japonii w mieście Nara w Todaiji - światyni istniejącej do dziś.

Same nauki szkoły Kegon przeniknęły do wszystkich szkół japońskiego buddyzmu i stanowią ich integralną część. Mnisi wszystkich tradycji, o ile nie są w pełni biegli w szczególnych doktrynach Kegon, to są w pełni świadomi ich istnienia. Poglądy Kegon - Awatamsaki, są uznawane we wszystkich szkołach z tym, że wcześniejsze połączenie Kegon i Zen w Chinach sprawiło, że kiedy Zen dotarł do Japonii, to wraz z całym poglądem chińskiej szkoły Kegon, co jest szeroko wykorzystywane w niektórych liniach przekazu Zen, a związane z prezentacją poglądów wyrażonych w niektórych koanach. Ale jest to związane z zaawansowaną praktyką w szkole Zen.

Tak więc komentarz Nagardżuny, dotyczy jednej z części Awataksaki Sutry, zwanej w Japonii Kegon-kyo, a ponad to powinniśmy zwrócić uwagę, że sam miał najgłębszy związek z tą sutrą pośród wszystkich ludzkich istot, ponieważ widział wszystkie wersje tej sutry , nawet te, które nie opuściły mitycznego pałacu Nagów i dzięki niemu też, znalazła się w świecie ludzi.

Komentarz Nagardżuny jest szczególnie używany w szkole Czystej Krainy, Jodo [pol. Dziodo - w sanskrycie Sukhawati, tyb. Dewacien] jak i Jodo Sinshu. Zarówno wielki święty - Mistrz Honen, założyciel - patriarcha szkoły Czystej Krainy w Japonii, zawarł ów komentarz w zbiorze kanonicznym nauczającym poglądu tej szkoły. Shinran, uczeń Honena i założyciel Jodo Shinshu, szczególnie kład nacisk na dziewiąty rozdział tego komentarza, zatytułowany "Łatwa Praktyka'', i umieścił go na liście najważniejszych tekstów nauczających doktryny Czystej Krainy.

Jeśli chodzi o inne szkoły buddyjskie w Japonii, to można wspomnieć o Zen, z wyróżnieniem tradycji Soto, która niemalże w całości opiera praktykę skruchy i tekst samej praktyki dla mnichów w klasztorach, na dziesiątym rozdziale komentarza - "Usuwanie złej karmy''.

Sama praktyka nazywana skruchą przed 88 Buddhami, jest osobnym tekstem praktyki nazywanym Tan Butsu E. Jest to forma praktyki skruchy, która istnieje w różnych wersjach: 3000 Buddhów, 88 Buddhów, 53 Buddhów i 35 Buddhów. W szkole Jodo jeden cykl praktyki trwa 3 dni i jest wersją 3000 Buddhów, Soto używa wersji 88 Buddhów i jeden cykl nie trwa dłużej niż dwie godziny.

Mam nadzieję, że jak na tak krótki wstęp, udało się przedstawić szerszy kontekst Daśabhumika - vibhasa Arya Nagardżuny oraz jego znaczenie w szkołach buddyjskich istniejących dzisiaj w Japonii.

Wspominając o Awatamsaka Sutrze i jej doktrynach, należy zwrócić uwagę na wydaną w Polsce książkę, pt.: "Buddyjska nauka o całości istnienia'' autorstwa Karma C.C. Chang`a, która jako jedyna u nas dostępna, próbuje przybliżyć doktryny i nauki Awatamsaki. Jednakże, sam tekst nie jest jeszcze właściwą prezentacją. Można przy okazji pomyśleć o przydatności tłumaczenia prawdziwego komentarza do sutry, napisanego przez jednego z pośród starożytnych mistrzów.